Anders denken en constructiever omgaan met conflicten
Waar mensen samen zijn, samen werken, kunnen er conflicten ontstaan.
Soms weten we niet goed, wat we nu best zouden doen.
En we kiezen er dan voor om niets te doen.
Of we vliegen er in om het conflict zelf op te lossen.
Er zijn echter strategieën die je kunnen helpen om conflicten beter aan te pakken.
Alles start echter met hoe denk jij over conflicten,
want onze gedachten bepalen onze gedragingen.
Vooraleer we ingaan op het constructiever omgaan met conflicten, staan we eventjes stil bij een mogelijke definitie van een conflict.
Een conflict is een botsing tussen waarheden die niet passen in één verhaal.
Als de manier willen bestuderen hoe we omgaan met conflicten, is het belangrijk om eventjes stil te staan bij onze gedachten over conflicten. Onze gedachten hebben immers een invloed op ons voelen en onze gedragingen.
Hoe denk ik over conflicten? Zo kan ik ook beter begrijpen hoe ik conflicten beheer en hoe ik constructiever kan omgaan met conflicten.
4 basisgedachten over conflicten
We kunnen 4 basisgedachten over conflicten onderscheiden:
–: Een eerste is dat ik een conflict zie als negatief, het hoort eigenlijk niet thuis in onze wereld.
Het verstoort dus de harmonie. Als ik zo denk over conflicten, zal ik eerder mijn ogen dicht doen.
–: Een volgende basisovertuiging is dat ik een conflict weliswaar negatief zie.
Ze zijn spijtig genoeg niet te vermijden.
Ja, ze horen bij het leven. Als ik zo denk over conflicten, zal ik deze waarschijnlijk wel zien.
Echter weet ik niet altijd wat en hoe te reageren.
+: Een andere basishouding is dat ik conflicten zie als noodzakelijk voor innerlijke groei. Ze verbeteren de relaties, ze geven energie. Als ik zo denk over conflicten, dan zal ik graag conflicten aanpakken.
++: Een vierde basisgedachte is dat ik vooral focus op de productieve kant van conflicten. Ik weet immers dat er zowel positieve als negatieve aspecten zijn. Als ik zo denk over conflicten, dan zal ik heel selectief omgaan met conflicten.
De gedachten over conflicten hebben hun invloed op hoe we omgaan met conflicten.
Hoe denk jij over conflicten? Ja, hoe denk jij over conflicten. Antwoord hier zo eerlijk mogelijk op.
Weet dat jouw gedachten immers mee bepalend zijn hoe jij reageert op conflicten.
Laat ons een stap verder gaan in onze analyse.
4 basiselementen
Bij het omgaan met conflicten hebben we 4 basiselementen:
– een situatie: er is ergens een tegenstelling, verschil van mening, andere ideeën, andere belangen.
– erkennen: of beseffen dat er een conflict is, hier worden we beïnvloed door onze denkstijl (zie hierboven: –, -, + of ++). Mijn denkstijl en de denkstijl van de ander kan verschillend zijn. “In welke mate erken ik dat er een conflict is?”
– emoties: wat er gebeurt in het conflict zorgt voor bepaalde gevoelens (4 basisgevoelens (4 B’s): Bang, Bedroefd, Blij of Boos & alle andere varianten). Ook emoties kunnen bij de verschillende partijen verschillen.
– gedragingen: elkeen van de partijen (conflicterende partijen) reageert op een bepaalde manier, dit kan gelijk of verschillend zijn.
3 mogelijke fasen in een conflict
Omgaan met conflicten kan verlopen in 3 mogelijke fasen.
Gelukkig stopt een conflict soms al na één fase.
De eerste fase is de rationele. Er is discussie, er wordt geluisterd naar mekaar, er is echter wel wat irritatie, er zijn meningsverschillen, … en er is en blijft mogelijkheid tot debat. Hierdoor is het mogelijk om te komen tot een oplossing, ttz een win-win voor beide partijen. Het is een fase waarbij we vooral ons hoofd gebruiken.
De volgende fase is de emotionele. Hierbij is alles emotie, het wordt warmer, verhitter. Er wordt al gescholden, we ontmaskeren mekaar, we willen ook echt winnen en er komt een tunnelvisie (ikke en de rest kan …). Hier wordt het vrij lastig om nog tot een gezamenlijke oplossing te komen, ttz ik win en de ander verliest. Het is een fase waarbij vooral het hart gebruikt wordt.
De derde fase is de strijd. Gelukkig zijn er weinig conflicten die in deze fase belanden. Hier willen we mekaar vernietigen, koste wat kost, en alles uit de kast halen, we worden eigenlijk blind. En weten meestal niet meer over wat het conflict gaat. We belanden in een situatie waarbij beide partijen verliezen. Hier wordt al eens gebruik gemaakt van de handen.
Wat zijn jouw succesverhalen ivm omgaan met conflicten?
Deel jouw ervaringen, zodat collega-teamleiders hier ook kunnen uit leren.
Alvast bedankt hiervoor, en ‘Kom In Actie’, Benedict. 😉
Hallo Bene, nadat ik een burn out heb gekregen, ben ik eens nagegaan welke waarden bij mij worden geraakt, als ik een een conflict beland (zie de emotionele fase, waarbij vooral het hart wordt gebruikt, zoals je schrijft). Die zijn voor mij helder geworden. Sommige waarden, in mijn leven ontwikkeld, zijn nu niet meer effectief. Die heb ik kunnen loslaten. Hierdoor kan ik tegenwoordig effectiever in een conflict staan en met meer zelfvertrouwen. Ik laat het conflict mij niet meer overspoelen.
Dag Jennifer, schitterend wat je deelt.
Waarden bevinden constant ons denken en ons doen.
Ze geven richting aan het leven.
Mooi dat je je niet meer laat overspoelen door een conflict.
Klopt het dat je eigenlijk een andere betekenis geeft aan de situatie?
Ha Bene, mooie blog over conflicten! Inderdaad zie ik conflicten vooral als een mogelijkheid tot groei.
Conflicten zie ik vooral als het keerpunt in het verhaal. Geen verhaal zonder conflict. Het conflict creëert de setting waarin de protagonist, de hoofdpersoon (jij dus), de kans krijgt om het roer radicaal om te gooien. Er botsen niet twee waarheden, maar twee streefdoelen met ieder hun eigen paradigma. Dat kan je horizon verbreden (je wijkt dus af van die ene, afgebakende ‘stip op de horizon’) en zelfs zorgen dat je een andere weg inslaat.
Vaak is er een echte crisis nodig om de urgentie van het conflict te tonen – en kijk eens waar we nu op getrakteerd worden! Een heuse crisis! Als dat niet tot brede horizonnen en nieuwe mogelijkheden leidt! In mij blog Het geheim van een goed verhaal over Aristoteles beschrijf ik alle vijf stappen.
Dag Caroline,
Hartelijk dank voor jouw mooie aanvullingen vanuit het oogpunt van de schrijver.
Graag vermeld ik de link naar jouw artikel: http://www.clineschrijft.nl/index.php/blog/81014/geheimverhaal.
Groetjes en denk positief, Bene.
Heb je het dan over conflicten in de betekenis van botsende meningsverschillen? Waarbij er om één of meerdere onderliggende redenen, context of gebeurtenissen in het verleden aan het meningsverschil een emotionele lading toegevoegd wordt die alle redelijke communicatie danig vertroebelt. Zodat objectief en genuanceerd bespreken van belangrijke (strategische) keuzes onmogelijk wordt.
Of heb je het over sluimerende conflicten tussen mensen onderling waardoor de werksfeer danig vertroebeld wordt en ze stapsgewijs mekaar niet meer kunnen uitstaan, mekaar gaan haten, gaan negeren, tegenwerken, bekladden of roddelen, openlijk beschuldigen, enz tot en met vernietigen, en in ultieme fase zelfs samen ten onder gaan.
Zie de conflictenladder van F. Glasl.
Dit zijn twee duidelijk te onderscheiden vormen van verstoorders van samenwerking die los staan van elkaar en die een heel verschillende aanpak vergen. Nochtans dragen ze dezelfde vlag ‘conflict’ wat heel verwarrend kan zijn.
Dankjewel Jean voor jouw verdere verduidelijking.
In mijn artikel gebruik ik als definitie van een conflict: ‘een botsing tussen waarheden die niet passen in één verhaal’.
Dank om te verwijzen naar de conflictenladder van Glasl die gaat uiteraard nog meer in detail.
Ik heb me hier beperkt tot de 3 grote fases.
Waarschijnlijk kan jij nog verder aanvullen waar nodig om het te vervolledigen?